Als jullie gaan scheiden, dan krijgen jullie te maken met veranderingen. Deze hebben veelal betrekking op jullie persoonlijke omstandigheden. Ook op fiscaal gebied verandert er veel. Bijvoorbeeld bij het doen van de belastingaangifte. Want doe je deze nog steeds gezamenlijk of afzonderlijk van elkaar? En hoe zit het eigenlijk met de hypotheekrenteaftrek als één van jullie in het huis blijft wonen? Om nog maar niet te praten over toeslagen, partner- of kinderalimentatie. Deze zaken hebben allemaal invloed op de manier waarop de belastingaangifte gedaan moet worden. Belangrijk, want zo voorkom je vervelende verrassingen in de toekomst.
Apart of gezamenlijk belastingaangifte doen bij een scheiding?
Voor de belastingdienst zijn jullie fiscaal partner van elkaar zolang jullie getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. Zolang dat zo is, mag de belastingaangifte gezamenlijk worden gedaan zodat je kunt profiteren van diverse aftrekposten. Als jullie gaan scheiden en beiden op een ander adres woonachtig en ingeschreven staan, vervalt deze regeling.
Tenzij jullie gebruik maken van het zogenaamde voljaarspartnerschap. Je blijft dan na de scheiding fiscaal gezien nog een jaar aan elkaar verbonden.
Je zou hiervoor kunnen kiezen als het inkomen tussen jullie beiden onevenredig verdeeld is. Bijvoorbeeld als jij meer financieel vermogen hebt dan jouw partner, of andersom. In dat geval kan deze regeling gunstig zijn. Je kunt bij een belastingadviseur navragen of dat ook voor jullie situatie geldt. Er spelen nog een aantal factoren mee die bepalen of het handig is om apart of samen belastingaangifte te doen tijdens jullie scheiding.
Een eigen huis
Als jullie in het bezit zijn van een koopwoning, dan heb je te maken met hypotheekrenteaftrek. Echter verandert dit als er sprake is van een echtscheiding. Dat geldt ook voor het eigenwoningforfait. Het eigenwoningforfait betreft een percentage van de WOZ-waarde van de woning. Uiteraard heeft dit consequenties voor de belastingaangifte. Er zijn een aantal situaties die zich voor kunnen doen als jullie de woning aan willen houden na de echtscheiding. Zo kan het zijn dat één van jullie in het huis blijft wonen, terwijl de woning eigendom is van jullie beiden. Ook kan het voorkomen dat de woning van jouw ex-partner is, maar dat jij er woonachtig blijft. Elke situatie heeft gevolgen voor de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait.
1. De woning is van ons beiden, maar ik blijf er wonen
Geef het eigenwoningforfait aan over het deel dat je bezit
Als jij in het huis blijft wonen, dan mag je het eigenwoningforfait aangeven over het deel van de woning dat je bezit. Inhoudelijk betekent dit dat je dat percentage bij je inkomen mag optellen. Jouw partner geeft vervolgens het overige deel aan.
Na de scheiding mag je rente aftrekken over jouw hypotheekdeel
Als jij woonachtig blijft in jullie huis, dan mag jij rente aftrekken over het hypotheekdeel dat je betaalt. Ook als jij de gehele hypotheek betaalt mag je alleen rente aftrekken over dat gedeelte. Meestal is dat de helft van de totale hypotheek. Betaal je meer of minder dan waarvoor je feitelijk gezien verantwoordelijk bent? Dan zou je ook nog kunnen overwegen om dit aan te geven als alimentatie.
2. De woning is van mijn ex-partner, maar ik blijf er wonen
Je ex-partner geeft het gehele eigenwoningforfait aan
Als jij in de woning blijft wonen terwijl het huis eigendom is van jouw ex-partner, dan moet hij of zij de eerste twee jaar na de scheiding het gehele eigenwoningforfait aangeven tijdens het doen van de belastingaangifte.
Alleen jouw ex-partner mag de hypotheekrente aftrekken
Als jij in het huis blijft wonen, dan betekent dit dat je geen aanspraak maakt op de hypotheekrenteaftrek. Het huis waarin je woont is immers niet van jou. Jouw ex-partner mag tot twee jaar nadat hij of zij de woning heeft verlaten de hypotheekrente aftrekken. Daarna moet hij of zij de resterende schuld bij de belastingdienst opgeven bij zijn vermogen.
3. De woning is van ons beiden, maar mijn ex-partner blijft er wonen
Tot twee jaar na de scheiding geven jullie beiden het eigenwoningforfait aan
Als jouw ex-partner in jullie gezamenlijke woning blijft wonen, dan mag je over het deel dat jij bezit eigenwoningforfait aangeven. Dit geldt ook voor jouw ex-partner. Deze aangifte is toegestaan tot twee jaar na jullie scheiding.
Trek tot twee jaar na vertrek de hypotheekrente af
Als jij de woning verlaat, dan mag je rente aftrekken voor jouw deel van de hypotheek. Deze regeling omslaat een periode van twee jaar en gaat in op het moment dat je het huis verlaat. Daarna is het niet meer mogelijk om de hypotheek af te trekken. Als je na deze periode nog te maken hebt met een resthypotheek, dan mag je dit als schuld optellen bij je vermogen.
4. De woning is van mij, maar mijn ex-partner blijft er wonen
Geef het eigenwoningforfait in zijn geheel aan
Als de woning van jou is, dan mag je het eigenwoningforfait in zijn geheel blijven aangeven tot twee jaar nadat jij het huis hebt verlaten. Na deze periode mag je het forfait wel blijven aangeven als zijnde alimentatie die je in de achterliggende jaren hebt voldaan. Na deze periode van twee jaar worden zowel het huis als de hypotheek bij je vermogen aangegeven als schuld.
Trek de volledige hypotheekaftrek af
Omdat jij eigenaar bent van de woning maar het huis verlaat, is het mogelijk om de volledige hypotheekrente af te trekken. Dit mag tot twee jaar nadat je jouw woning hebt verlaten. Daarna moet je de resterende schuld bij de belastingdienst opgeven bij je vermogen. Jouw ex-partner komt niet in aanmerking voor aftrek. Indien jullie dat nodig vinden is het raadzaam om samen afspraken te maken over de woonlasten.
De belastingdienst en de kinder- en partneralimentatie
Ook na jullie scheiding blijven jullie beiden verantwoordelijk voor jullie kinderen. Dat betekent dat jullie gezamenlijk de kosten betalen voor de zorg en de opvoeding. De hoogte van het bedrag is afhankelijk van de afspraken die jullie onderling gemaakt hebben. Bijvoorbeeld over waar de kinderen het vaakst verblijven. Kinderalimentatie hoeft niet te worden aangegeven bij de belastingaangifte. Ook aftrek is niet van toepassing.
Als jullie gebruik maken van partneralimentatie, dan heeft dat wél gevolgen voor het doen van de belastingaangifte. Partneralimentatie houdt in dat jullie financieel voor elkaar blijven zorgen, ook na de scheiding. Bijvoorbeeld als jij meer inkomen hebt dan jouw ex-partner of andersom. Hoe hoog dat bedrag is bepalen jullie zelf. Natuurlijk kun je hierbij wel hulp inschakelen van een adviseur of scheidingsspecialist. Bij het ontvangen of betalen van deze alimentatie verandert er wat in de belastingaangifte. Dat geldt ook voor de toeslagen die je ontvangt én de voorlopige aanslag.
1. Ik ontvang alimentatie van mijn ex-partner
De belastingdienst ziet de ontvangen alimentatie als inkomen
Als je alimentatie ontvangt van jouw ex-partner dan ziet de belastingdienst dit als inkomen. Dit wordt dan ook opgeteld bij je huidige inkomen. Als je partneralimentatie ontvangt, dan komt het soms voor dat je een bijdrage aan de zorgverzekering moet betalen. In veel gevallen wordt dit ingehouden van je salaris.
Alimentatie is van invloed op de hoogte van je aanslagen
Als je alimentatie ontvangt dan gaat jouw inkomen omhoog. Dit heeft ook gevolgen voor de voorlopige aanslagen die je ontvangt van de belastingdienst. Als je inmiddels al een voorlopige aanslag hebt betaald, dan is het verstandig om een suppletie aan te vragen zodat je deze wijziging kunt doorgeven. Op deze manier voorkom je dat je geld bij moet betalen.
In sommige gevallen heb je minder tot geen recht meer op toeslagen
Het geldbedrag wat je ontvangt van jouw ex-partner, wordt gezien als extra inkomsten. Er kunnen dus veranderingen optreden aangaande de toeslagen die je ontvangt. Bijvoorbeeld de huur- en zorgtoeslag, maar ook het bedrag dat je ontvangt voor bijvoorbeeld kinderopvang. De hoogte van de toeslagen kan verminderd worden. In sommige gevallen heb je zelfs helemaal geen recht meer op het ontvangen van toeslagen. Dat geldt zeker voor de periode van één jaar als jouw ex-partner de alimentatie in één keer voldoet. Dit komt omdat het jaarinkomen daardoor fors stijgt. Via de website van toeslagen.nl kun je eenvoudig controleren of dit voor jou ook van toepassing is.
2. Ik betaal alimentatie aan mijn ex-partner
Trek de betaalde alimentatie bij je aangifte af
Als jij partneralimentatie betaalt aan jouw ex-partner en jullie staan niet meer ingeschreven op hetzelfde adres, dan mag je dit bedrag als betaler aftrekken bij de aangifte die je doet.
In de meeste gevallen worden je aanslagen minder
Als je jouw ex-partner maandelijks van partneralimentatie gaat voorzien, dan heeft dat gevolgen voor het belastingbedrag dat je moet betalen. In de meeste gevallen wordt dit minder. Je kunt een wijziging doorgeven als je al een voorlopige aanslag hebt ontvangen of betaald.
Mogelijk kom je in aanmerking voor toeslagen
Als jij degene bent die partneralimentatie betaalt, dan wordt dat afgetrokken van jouw jaarinkomen. Deze wordt dus lager door de aftrekpost. Via de website van toeslagen.nl kan je controleren of je in aanmerking komt voor huur-, zorg- of andere toeslagen.
Meer belastingvragen bij een scheiding?
Neem gerust contact op met Scheiden als Gezin. Ik geef je graag persoonlijk advies over financiële, juridische of emotionele zaken rondom een echtscheiding. Maak een vrijblijvende afspraak, ook in de avonden of in het weekend is dit mogelijk.
Meer inzicht in de zaken die geregeld moeten worden bij een scheiding? Download de gratis checklist bij scheiden.
